YÜZEYSEL ÇEKİLME VE KILCALLIK

Yüzeysel çekilme ve bunun sonucu olan kılcallık, sıvıların serbest yüzlerinde fark edilen fiziksel bir niceliktir. Bir cismi sıvı içerisine bıraktığımızda genel olarak sıvıdan daha yoğun ise batar . Ama bir toplu iğne su dolu kap içerisine uygun şekilde bırakıldığında toplu iğnenin yüzdüğü görülür. Bu, sıvıların yüzey geriliminden kaynaklanan bir durumdur.

Sıvıların, hava veya gaz ile temas ettikleri yüzeyler serbest yüzeylerdir. Bu yüzeylerin altındaki moleküller üzerine etki eden kuvvetler, her yöne etki ettiklerinden moleküller denge halindedirler. Yüzeysel çekilmelerin gözlenebilmesi için serbest yüzeyin eğrisel yüzey olmaması gerekir.

Yüzeysel çekilme cisimlerin cinsine ve bulundukları hâle göre değişir . Örneğin su-hava-cam üçlüsü için yüzeysel çekilme, su-hava-demir üçlüsünün yüzeysel çekilmesinden farklıdır.

Serbest yüzeyin eğrisel bir yüzey olması halinde yüzeysel çekilme, serbest yüzeyin altındaki moleküller ile üstündeki moleküller arasında bir basınç farkı meydana getirir. Bu basınca kılcal basınç denir. Kılcal basınç nedeni ile ince (kılcal) borularda sıvılar yukarı veya aşağı doğru hareket ederler ve sonunda belirli bir seviyede dururlar . Bu olaya da kılcallık denir. Borular içine su, alkol ve kolonya gibi sıvılar konulduğunda kılcal borularda sıvı yükselir . Böyle sıvılara ıslatan sıvılar denir. Kılcal boru içine cıva ve benzeri sıvılar konulduğunda sıvı alçalır. Bu tür sıvılara da ıslatmayan sıvılar denir. Cıvanın içine kâğıt mendili batırıp çıkardığınızda mendilin ıslanmadığını rahatlıkla görebilirsiniz.